Στο πλαίσιο του μαθήματος της Ιστορίας Α’ λυκείου και με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 που οδήγησε στην ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, το τμήμα Α1 του Β’ Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού διεξήλθε την εβδομάδα από 19 έως 23 Απριλίου το διαδικτυακό υλικό της έκθεσης του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος με τίτλο «Από αγάπη για την Ελλάδα 1821-2021». Οι μαθητές, με την καθοδήγηση της φιλολόγου τους Νέλλης Παππά, γνώρισαν από κοντά, κεφάλαιο-κεφάλαιο, το υλικό της έκθεσης, αφού η εκπαιδευτικός τους εξήγησε αναλυτικά πώς προέκυψε το ιστορικό αυτό υλικό, σε ποιες πρωτοβουλίες του Γαλλικού Ινστιτούτου εντάσσεται, πώς ακριβώς διαρθρώνεται και σε ποιες πτυχές της ιστορίας οι ερευνητές θέλησαν κυρίως να ρίξουν φως.
Εν συνεχεία, οι μαθητές
εργάστηκαν κατά μόνας στο σπίτι. Περιηγήθηκαν την διαδικτυακή έκθεση και
κλήθηκαν να σχολιάσουν σε δικό τους κείμενο
των 300 λέξεων ό,τι τους ενδιαφέρει ή τους εξάπτει τον θαυμασμό και την
περιέργεια. Στη δραστηριότητα συμμετείχαν με γραπτό κείμενο οι εξής μαθητές: Εύα Γεωργιάδη, Ελισάβετ Απέργη, Σπύρος Αγάθος,
Αντώνης Βογιατζής, Βασιλική Γιάκρα, Γιώργος Γρατσίας, Ειρήνη-Μαρία Γρατσία,
Λευτέρης Βαβαλέρος, Αλεξάνδρα Γιαννιώτη-Γαλανού, Θεόφιλος Γιωτόπουλος.
Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε μία
μαθήτρια, τα κεφάλαια της διαδικτυακής έκθεσης ήταν «ενδιαφέροντα και γεμάτα
χρήσιμες πληροφορίες για την επανάσταση». Ένας άλλος μαθητής επέμεινε στο ότι
πολλά από τα ιστορικά στοιχεία της έκθεσης δεν αναφέρονται στις παραδόσεις
ιστορίας στο σχολείο ούτε υπάρχουν στα επίσημα σχολικά εγχειρίδια με αποτέλεσμα
οι μαθητές να μην τα γνωρίζουν. Ο ίδιος μαθητής δήλωσε εντυπωσιασμένος από το
πόσες νέες πληροφορίες αποκόμισε για την Επανάσταση, την οποία ωστόσο νόμιζε
ότι ξέρει καλά από το σχολείο.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι
τρεις στους δέκα μαθητές εντυπωσιάστηκαν από το υποκεφάλαιο «Το θέατρο» που εντάσσεται στο Κεφάλαιο 5. Η τέχνη στη
μάχη. Οι μαθητές σχολίασαν με έκπληξη ότι το θέατρο ως τέχνη εξακολούθησε να
είναι παρόν στον ελλαδικό χώρο, παρά τον οθωμανικό ζυγό, και ότι έπαιζε ρόλο
πολιτιστικό, κοινωνικό και πολιτικό, όντας επί της ουσίας «σχολείο για το έθνος». Συνόψισαν την ελληνική θεατρική παραγωγή
που προετοίμασε τον Αγώνα και καλλιέργησε το εθνικό συναίσθημα, μιλώντας για τα
πατριωτικά δράματα («Νικήρατος» και
«Κωνσταντίνος Παλαιολόγος») και για το λαϊκό
θέατρο σκιών, τον Καραγκιόζη, αλλά και τις μεγάλες παραγωγές στις παρισινές σκηνές («Λεωνίδας», «Μάρτυρες του Σουλίου»
και «Η σύγχρονη Ήπειρος»), που γνώρισαν πρωτοφανή επιτυχία και είχαν τεράστια
απήχηση στην κοινή γνώμη σχετικά με το ελληνικό ζήτημα. Ένας εκ των μαθητών
έγραψε: «Είναι συγκλονιστικό ότι ολόκληρη Ευρώπη υιοθετεί την ελληνική
κουλτούρα και ανεβάζει θεατρικά δρώμενα από την ελληνική ιστορία, αλλά και την
επίκαιρη Ελληνική Επανάσταση και ότι αυτό έχει τεράστια απήχηση στο ευρύ κοινό,
πράγμα που το κάνει ακόμα πιο συγκλονιστικό, διότι αυτό σημαίνει ότι τους
ενδιαφέρει πραγματικά τι γίνεται στην Ελλάδα». Ο ίδιος μαθητής σχολιάζει με
οξυδέρκεια ότι το θέατρο επί των ελληνικών θεμάτων έδωσε ευκαιρία στους
αντιπάλους της Γαλλικής Παλινόρθωσης να εκφραστούν για τα δικά τους θέματα
χωρίς να φοβούνται τη λογοκρισία.
Την προσοχή των μαθητών τράβηξαν
και άλλα σημεία της διαδικτυακής έκθεσης. Σταχυολογούμε τα σημεία και τις
ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις των παιδιών.
Ένας μαθητής στάθηκε απορημένος
στο υποκεφάλαιο που αναφέρεται στις δύο αποτυχημένες
εξεγέρσεις των Ελλήνων κατά του Οθωμανικού ζυγού, στα λεγόμενα Ορλωφικά
(1770) και στο έπος του Λάμπρου Κατσώνη (1787-1792). Δηλώνει ευθαρσώς ότι δεν
είχε ακούσει για αυτές τις προσπάθειες που έγιναν με τη βοήθεια της Ρωσίας και
πως τού κάνει εντύπωση που οι Έλληνες με θάρρος και επιμονή βρήκαν το κουράγιο
να επαναστατήσουν εκ νέου το 1821 παρά τις προηγούμενες αποτυχίες τους.
Άλλος μαθητής γράφει στο κείμενό
του σχετικά με το υποκεφάλαιο «Ειδήσεις
και fake news» ότι δε φανταζόταν τη ζέση με την οποία οι εφημερίδες
της εποχής αναπαρήγαν διαρκώς στη Γαλλία πληροφορίες για την εξέλιξη του
Ελληνικού Αγώνα, άλλες αληθείς κι άλλες όχι. Δηλώνει εντυπωσιασμένος από το
πόσο το ελληνικό ζήτημα φαίνεται να ενδιέφερε την Ευρώπη εκείνης της εποχής.
Μία μαθήτρια σχολιάζει θετικά το υποκεφάλαιο που αναφέρεται στον ρόλο των
γυναικών στον Αγώνα. Όπως αναφέρει, οι γυναίκες συνήθως επισκιάζονται από
τους γνωστούς άντρες ήρωες της Επανάστασης. Το συγκεκριμένο υποκεφάλαιο,
μιλώντας για τις αγωνιστικές γυναικείες μορφές, όπως αυτής της Μαντώς
Μαυρογένους και της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, αλλά και για τις θυσιαστικές
γυναικείες μορφές, όπως αυτές των γυναικών του Σουλίου και του Μεσολογγίου,
βάζει τα πράγματα στη θέση τους και υπογραμμίζει πόσο οι γυναίκες υπήρξαν
πρότυπο για καλλιτεχνικές δημιουργίες από Γάλλους ζωγράφους και ποιητές. Οι καλλιτέχνες
αυτοί, σημειώνει η μαθήτρια, παρουσίασαν μια Ελληνίδα που ενσαρκώνει μία μορφή
γενναιότητας ισάξια με αυτή του άντρα πολεμιστή, αλλά ταυτόχρονα και μια μορφή
καθημερινού αγώνα στο πλαίσιο της οικογένειας.
Άλλος μαθητής σχολιάζει το υποκεφάλαιο που αναφέρεται στο Μεσολόγγι
και σημειώνει ότι η πόλη αυτή, χωρίς να συνδέεται με την αρχαία ελληνική
παράδοση, έγινε σύμβολο αξεπέραστο του Αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία
στα μάτια όλου του κόσμου. Ο βίος και η πολιτεία του Φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα
τον εντυπωσιάζουν και στέκεται ιδιαίτερα αυτός και άλλος ένας συμμαθητής του
στο ότι ο Βύρωνας έδωσε την τέχνη του και τη ζωή του για την Ελλάδα.
Το υποκεφάλαιο που αφορά τη Γαλλική Εκστρατεία του Μοριά (1828-1833) σχολιάζει
με πολύ επαινετικό τρόπο άλλος μαθητής του Α1, αφού πρώτα δηλώνει ότι δε
γνώριζε τίποτα για την εκστρατεία αυτή. Εντυπωσιάζεται όχι τόσο από το
στρατιωτικό κομμάτι της εκστρατείας (εκδίωξη των Τουρκοαιγυπτίων από τα εδάφη
της Πελοποννήσου μετά την ήττα του Ιμπραήμ), όσο από το κομμάτι που αφορά την
ειρηνευτική αποστολή των Γάλλων και μεταφράζεται σε ανοικοδόμηση κτηρίων,
χαρτογράφηση περιοχών, εξερεύνηση-αναζήτηση-συλλογή και καταγραφή φυσικών πόρων
της χώρας, πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές. Ο μαθητής βλέποντας τις εντυπωσιακές
εικόνες από φυτά και ζώα της Πελοποννήσου που μάς διέσωσαν οι Γάλλοι
επιστήμονες της εκστρατείας γράφει: «Απόρησα λοιπόν: τι σχέση έχουν οι Γάλλοι,
τα βότανα και τα ζώα της Ελλάδας με την Ελληνική Επανάσταση;» Η απορία του
λύνεται διαβάζοντας τις πληροφορίες του ιστορικού κειμένου και δηλώνει πολύ
ικανοποιημένος, αφού ενδιαφέρεται πολύ για τη ζωολογία και τη βοτανική.
Με το υλικό περί του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια επιλέγει να ασχοληθεί μία μαθήτρια, η οποία σχολιάζει βάσει του υλικού της έκθεσης που διάβασε σχετικά με τις προσπάθειες του Καποδίστρια να οργανώσει το ελληνικό κράτος στην οικονομία, την παιδεία, τη γεωργία, το δίκαιο, τον στρατό ότι απορεί με την εργατικότητα, την αφοσίωση και τον πατριωτισμό του Κυβερνήτη. Τον χαρακτηρίζει εγκρατή και συνειδητοποιημένο και καταλήγει ότι υπήρξε «πολύ σημαντικό πρόσωπο που έδωσε την ψυχή του για την πατρίδα του».